بیابان های ایران

ایران با ۲/۱ درصد خشکی های جهان، ۴/۲ درصد پدیده‌های بیابانی فاقد پوشش و ۰۸/۳ درصد مناطق بیابانی جهان را در خود جای داده است. ۶۱ درصد از مساحت کشور در اقلیم خشک و فراخشک قرار دارد که ۱/۳ برابر درصد جهانی (۶/۱۹ درصد) است. اگر چه ۵/۳۲ میلیون هکتار از اراضی کشور در وضعیت بیابانی قرار دارد، اما در تقسیم‌بندی‌های اکوسیستمی، ۷/۴۳ میلیون هکتار آن در زمره اکوسیستم بیابانی است. ۲۰ میلیون هکتار از اکوسیستم بیابان تحت تأثیر فرسایش بادی است. از این مقدار ۴/۶ میلیون هکتار در محدوده کانون‌های بحرانی است که در ۱۸۲ منطقه، ۹۷ شهرستان و ۱۸ استان کشور پراکنده است. چنین شرایطی باعث شده که بیش از ۲۰ درصد مساحت کشور را اراضی بیابانی تشکیل دهند.

در حال حاضر سرانه بیابان در کشور ۵/۰ هکتار است، در حالیکه سرانه جهانی آن ۲۲/۰ هکتار می‌باشد.

سطح اراضی بیابانی ایران                              واحد: هکتار

اراضی بیابانی	سطح	درصد
کویر	۵۸۳۸۳۷۵	۱۷٫۹
تپه‌های ماسه‌ای	۱۷۶۲۱۳۶	۵٫۴
پهنه‌های ماسه‌ای	۶۱۵۰۴۲	۱٫۹
دق‌های رسی	۴۳۵۸۰۳	۱٫۴
اراضی شور و نمک‌زار	۶۵۵۸۲۸۱	۲۰٫۱
اراضی بدون پوشش و بیرون زدگی سنگی	۱۷۳۶۶۸۵۵	۵۳٫۳
جمع	۳۲۵۷۶۴۹۲	۱۰۰

در مناطق خشک و فراخشک ایران با توجه به شرایط اقلیمی و همچنین عوامل انسانی بیابانزا از قبیل افزایش جمعیت، چرای مفرط، برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، آلودگی آب های زیرزمینی از طریق پساب های صنعتی، شهری و کشاورزی، تغییر کاربری اراضی، برداشت غیر معادن سطحی، مدیریت نامناسب مراتع و مدیریت غیر اصولی اراضی کشاورزی، پدیده بیابانزایی رشد فزاینده‌ای دارد. با توجه به اهمیت موضوع، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور طرح تثبیت شن‌های روان و بیابانزدایی را اجرا می‌کند که حاصل آن حفاظت از شهرها و روستاها، مراکز اقتصادی و تولیدی، مراکز نظامی و خطوط مواصلاتی بوده است.