بهره برداری چوب در جنگل و انتخاب ماشین آلات مناسب خروج چوب

برداشت محصولات چوبی، رایج‌ترین نوع بهره‌برداری از جنگل محسوب می‌شود که در طی آن با قطع درختان، چوبِ به دست آمده، به شکل‌های گوناگون مصرف می‌شود. در سال‌های اخیر، به طور کلی در جهان تلاش شده است تا به جنگل به صورت «مخزن چوب» نگریسته نشود و علاوه بر توجه به طبیعت گردی، استفاده ازمحصولات غیر چوبی جنگل، همچون گیاهان دارویی، صمغ و رزین درختان، رونق بیشتری یابد. با این حال، نیاز بشر به چوب، همچنان گسترده و فراگیر است. این ماده در مقایسه با بسیاری از مواد دیگر، ارزان تر و آسان یاب تر است و به‌دلیل سبکی و شکل پذیری و مقاومت بالا، کاربردهای فراوانی دارد. یکی از مراحل مهم استحصال چوب در جنگل خروج محصول چوبی قطع شده در بهره برداری و حمل و نقل آن به دپوهای چوب و سپس به بازار مصرف و کارخانه های مربوطه است. مرحله حمل و نقل خود به دو مرحله اولیه یعنی انتقال چوب به دپو و ثانویه که انتقال از دپو به مقصد نهایی است می شود. برای خروج چوب در مراحل اولیه و ثانویه نیاز به ماشین های مخصوص برای کار در جنگل است

انتخاب ماشین آلات خروج چوب

براورد تولید تجهیزات جنگلی، بخش مهمی از مدیریت هزینه ها در یک واحد جنگلداری است که با کاهش هزینه های عملیات همراه است(Davis & Kellog 2005). داشتن اطلاعات دقیق در زمینه کارایی ماشین آلات جنگلی به منظور بهبود وضعیت اقتصادی یک پروژه برای مدیران و پیمانکاران جنگل امری ضروری است(Brown et al 2002). بیشترین هزینه های سیستم بهره برداری مربوط به مؤلفه حمل و نقل اولیه است که به دلیل هزینه ساعتی بالای ماشین آلاتی است که در این بخش کار می کنند. مدیران عملیات بهره برداری به دلیل افزایش سریع هزینه های تجهیزات، استهلاک زود هنگام آنها و حرکت تدریجی روش بهره برداری از بهره برداری درختان بزرگ به سمت بهره برداری درختان کوچکتر، با کاهش سودآوری مواجه هستند. راههای زیادی برای مقابله با این مشکل وجود دارد. ساده ترین و کم هزینه ترین راه، بهبود کارآیی عملیات بهره برداری است. برای رسیدن به این هدف، مدیریت نیازمند داشتن اطلاعات صحیح در ارتباط با اثر متقابل انسان و ماشینها و کارآیی آنها در جنگل است.

یک روش برای بدست آوردن این اطلاعات ضروری، استفاده از فنون مطالعه کار (Work study) است (Miyata et al, 1981). عوامل موثر در چرخه کار، دست یابی به هزینه ماشین آلات، تأخیرهای کاری و علل آنها با تکنیک مطالعه کار امکان پذیر میباشد. در پی مطالعه کار، ارائه یک مدل پیش بینی زمان چوبکشی برای ماشین آلات کشنده چوب در جهت پیش بینی زمان و به دنبال آن برآورد هزینه انجام کار، در برنامه ریزی و مدیریت بهینه کار به نحوی که مدیریت از امکانات موجود به بهترین نحو استفاده کند، کمک شایان توجهی خواهد نمود. هر ماشینی برای شرایط ویژه ای طراحی شده است و در آن شرایط است که بیشترین کارایی را دارد. در مورد ماشین آلات چوبکشی یکی از عوامل مهم برای انتخاب نوع ماشین و استفاده صحیح از آن ، فاصله چوبکشی می باشد . بطور مثال حداکثر فاصله چوبکشی برای اسکیدرهای چرخ زنجیری در حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر در نظر گرفته می شود . حال برای منطقه ای که فاصله چوبکشی در آنجا ۶۳۰ متر می باشد، استفاده از اسکیدر چرخ زنجیری کاری نادرست می باشد. مگر اینکه از چند اسکیدر بطور همزمان استفاده شود. باید دقت شود که در موقع انتخاب ماشین، به مقدار فاصله ای که ماشین در آن فاصله، حداکثر کارایی را دارد توجه شود.