اشک های کائوچو

ماده ای که درباره اش می خوانید،یکی از شگفت انگیزترین مواد جهان است.فقط کافی است نگاهی به دوربرتان بیندازید تا این ماده را در شکل های مختلف وترکیب های متفاوت ببینید؛این ماده پلاستیک نام دارد . کارگران چاقوهایشان را با ضربه های محکمی به بدنه درختی که دارای ارتفاع بیش از ۲۰ متر می باشد، می زند که شکل بیرونی این ضربه چاقو “وی” شکل می باشد.که شیره سفید رنگی از میان شیار درخت ها بیرون می زند. کارکارگران این است که هر روز روی تنه چسبناک این درختان در مزرعه در لیبریا، در غرب آافریقا ، چنین شیار هایی بیندازند تا مایعی سفید از درخت ها بیرون بزند.

این مایع چسبناک با ترکیب عجیبی که دارد، ماده اولیه پلاستیک است که باعث می شود روزهای بارانی ما راحت تر بخوابیم،دوچرخه سوارها راحت تر حرکت کنند و پاهایمان خیس نشود .می دانید چرا؟ چون از این ماده شگفت انگیز، تشک های خواب، بادکنک، لاستیک دوچرخه و حتی کفش هم درست می کنند؛ ماده ای که در توپ تنیس وحتی نخ های ماهیگیری وجود دارد. یکی از جالب ترین حالت های این ماده را میتوان در انواع کش ها دید. خاصیت ارتجاعی این ماده به شکلی است که تا اندازه ای کشیده می شود و بعد دوباره به حالت اولش برمی گردد.

ساکنان امریکای مرکزی بیش از ۳ هزار و ۶۰۰ سال پیش با خاصیت های این ماه اشنا شده اند . ان زمان از شیره سفید رنگ درخت کائوچو،که لاتکس نامیده میشود ،نخستین توپ های پلاستیکی را ساختنند.وقتی فاتحان اروپایی در قرن ۱۶ میلادی ،به مناطق سرخ پوست نشین امریکایی مرکزی قدم گذا شتند.از دیدن اشیایی با جنسی عجیب ،شگفت زده شدند .به نظر بعضی از انها این ماده ، محصول کاری جادوگرانه بوده است.

اما یافتن راز پلاستیک و علت ویژگی عجیب جنس ان ،بسیار منطقی و ساده است.مولکولهای بسیار ریز پلاستیک به شکل زنجیری طولانی و مارپیچی در هم تنیده شده اند و پلاستیک را تشکیل میدهند.وقتی که مولکولهای کش از هم باز می شوند،کش باز می شود و پس از رها کردن ان ،دوباره به حالت اولیه اش باز می گردد.

ذره های لاتکس در شیره بسیار یاز گیاهان وجود دارد اما بیش از همه در شیره درخت کائوچو یافت می شود .این درخت گیاه گرمسیری است که اصلیت ان به کشور برزیل تعلق دارد.((کائوچو))نام دیگر لاتکس است .این واژه از عیاراتی سرخ پوستی گرقته شده است .((کاوو-او-چو)) به زبان سرخ پوستان امریکای مرکزی یعنی ((اشک های درخت))

اما سرانجام ((چارلز گودیر))در سال ۱۸۳۹ این مشکل را حل کرد اوتکه ای کائوچو را با گوگرد ترکیب کرد و روی اتش گرفت تا گرم شود.توده زغال شده ،بوی وحشتناکی داشت.اما دیگر حالت چسبناکی نداشت و شکلش بر اثر گرما یا سرما تغییر نمی کرد.این لحظه ،لحظه تولد پلاستیک بود.از ان زمان تا کنون پژوهشگران با انجام ازمایش های مختلف ،ترکیب های متفاوتی از پلاستیک ساخته اند که روز به روز مقاوم تر شده است.