مهندسین مرتع و آبخیزداری Engineers Range and Watershed Management
مناطق پوشیده شده ازدرختان و گیاهان مختلف در حاشیه رودخانهها، جنگلهای رودخانهای خوانده می شوند. جنگلهای رودخانه ای در هر نوع چشم اندازی پیدا می شوند و متشکل از گیاهان و درختان رطوبت پسند می باشند (Nammin and Decamps, 1997).
به عبارت دیگر مناطق پوشیده از درختان و درختچهها و سایر گیاهان در امتداد رودخانهها، دریاچهها و تالابها را تحت عنوان جنگلهای رودخانهای طبقه بندی می کنند. این نواحی از چند سانتی متری نزدیک رودخانه تا چند ده متری آن می تواند گسترش یابد. جنگلهای رودخانهای از نظر هیدرولوژی، جوامع گیاهی، خاک و توپوگرافی از جنگلهای مناطق همجوار متمایز میشوند. جنگلهای رودخانهای به دلیل دارا بودن ارزشهای چندگانه از اهمیت زیادی برخوردارند (Clary and Both, 1993). چشم انداز جنگلهای رودخانهای به دلیل اینکه زیستگاه خشکی به شدت تحت تاثیر محیط های آبی قرار میگیرد از جمله محیطهای بی نظیرند (Malanson, 1993).
به این مناطق اکوتون آبی و خاکی (Nammin and Decamps, 1997) و یا راهرو (corridors) نیز گفته میشود که زیستگاههای طبیعی را به وجود میآورد همچنین حاشیه رودخانهها را همانند یک صافی می دانند که برای کنترل جریان انرژی و مواد در محیط عمل می نماید (Forman, 1995) پیچهای رودخانه باعث کاهش سرعت آب و ثبات ساحل رودخانه میشود. اکوسیستم جنگلهای رودخانهای پیچیده و پویا بوده و دارای ارزش اقتصادی، اکولوژی و اجتماعی متنوعی هستند (Natta, 2003; Ceperley et al., 2010).
اکوسیستمهای جنگلهای رودخانهای جز بیومها نیستند که به وسیله اقلیم تعیین شوند بیومها جوامع اکولوژی بسیار بزرگی هستند (Dimmitt, 2000). از ویژگیهای مهم جنگلهای رودخانهای ساختار فضایی و ارتباط با اکوسیستمهای اطراف است (Naiman and Decamps, 1997 ). این مناطق معمولاً بیشترین تنوع فلورستیکی را در بین اکوسیستمهای خشکی آن داشته (Gregory et al., 1991; Naiman et al., 1993; Mouw and Alaback, 2003) وحتی بسیاری از گونههای این اکوسیستمها هنوز شناخته نشده اند ( (Nilsson et al., 1982). عوامل فیزیوگرافی و شاخصهای رژیم سیلابی رودخانه در ترکیب جوامع و وفور گونههای درختی اهمیت دارند ((Turner et al., 2004. از فاکتورهای مهم در ترکیب و تنوع گونههای جنگلی کنار رودخانهای، شرایط رویشگاهی (همچون عمق ، رطوبت و بافت خاک) است (Whittaker, 1956, 1967; Whittaker and Niering, 1965, 1968; Perry, 1994). تاثیر فاصله از کنار رودخانه بر روی ترکیب آشکوب پایینی جنگلهای رودخانهای بیشتر از ساختار جنگل می باشد و الگوهای پاسخ گویی گونههای مختلف در امتداد گرادیان از کنار رودخانه به داخل جنگل بستگی به سرشت نوری گونهها دارد (Haper & Macdoland, 2001) جنگلهای رودخانهای بر روی میکرو کلیمای رودخانهها و دریاچهها تاثیر می گذارند و کیفیت آب را حفظ می کنند و پوشش گیاهی حاشیه رودخانه می تواند نقش بسیار بزرگی در کاهش اثرات منفی آلایندههایی که به رودخانه ها و نهرها می ریزند داشته باشند(Sweney, 1993).
جنگلهای رودخانهای عملکردهای بسیاری دارند که برجسته ترین این عملکرد ها عبارتند از : ذخیره آب و کمک به کاهش سیلاب، جلوگیری از تبخیر آب، بهبود کیفیت آب از طریق به دام انداختن مواد غذایی و رسوبات، ایجاد سایه بر روی رودخانه و حفظ درجه حرارت برای زیستگاه موجودات آبزی، فراهم کردن پناه و غذا برای پرندگان، فراهم کردن تولیدات مرتعی برای دام ها و سایر حیوانات، همچنین بعضی از این جنگلها، جنگلهای تولیدی هستند که می توانند به صورت دورهای برداشت شوند و یا می توان به عنوان مناطق تفرجی از آنها استفاده نمود.
