“ گل سرخ یا رز”
تاریخچه شناخت و کشت رز درنوشته جات مختلف به ۴۰۰ سال پیش از میلاد برمی گردد. گل رز درایران نیزاز قدیم وجود داشته است.
رزایرانی (Persian rose) دارای زیبائی خاصی است.
اهمیت تاریخی:
قدمت کشت و کار و نگهداری گلها در ایران شاید همزمان با شروع کشاورزی بوده است. با نگاهی به تاریخ و فرهنگ ایران بنظر میآید که همواره ایرانیان در زمینه موضوعات مرتبط با گلها جایگاه خوب و ارزندهای داشتهاند.
ایران و صادرات گل و گیاه زینتی:
درآمد سالانه ایران از صادرات گل و گیاه زینتی معادل ۸۶ میلیون یورو است. صادرات گل و گیاه زینتی دردنیا برابر ۸۶۰۰ میلیون یورواست. سالیانه بابت واردات پایه ها و ارقام رز ۳ میلیون یورو ارز پرداخت می شود. با استفاده ازروش های سریع تولید رز می توان به صادرات رزاندیشید.
گل رز واقتصاد تولید آن :
گل سرخ یا رز درابتدا به خاطرخاصیت طبی آن شناخته شده است.
میوه کوچک قرمزرنگ بعضی ازانواع آن دارای مقادیرارزشمندی از ویتامین C می باشد.
متأسفانه درباره فواید داروئی این گیاه کمتر ذکری به میان می آید.
هر روز میلیون ها شاخه آن بریده و به نقاط مختلف دنیا صادرمی شود.
اکنون از کشور کنیا، رز شاخه بریده تهیه، درجه بندی، بسته بندی و درعرض ۲۴ ساعت در انگلستان درمعرض فروش گذاشته می شود.
صادرکنندگان مهم رز: هلند، دانمارک، فلسطین اشغالی، کنیا، زیمبابوه، کالیفرنیا و کلمبیا
روش های سنتی تکثیر رز:
پیوند جوانه
پیوند شاخه
قلمه زدن
روش جدید تکثیر گل سرخ
بیوتکنولوژی (کشت بافت)
تعریف روش کشت بافت:
جدا کردن بافتی از یک قسمت گیاه (نوک شاخه، برگ، گاهی حتی سلول هائی از آن) و رشد دادن آن در یک محیط مناسب استریل وعاری ازهرگونه آلودگی، همراه با موادغذایی کنترل شده
فرآیند کشت بافت
مزایای کشت بافت:
چون این روش نسبت به روش های مرسوم تکثیر سریع ترانجام می پذیرد، می توان فواید زیررا برای آن برشمرد
۱- تولید انبوه، در مدت کم و در نتیجه خودکفائی کشور از نظر پایه های تجاری گل رز.
۲- ایجاد زمینه مناسب برای صادرات گل شاخه بریده.
۳- تولید بوته های عاری از بیماری، بویژه بیماری های ویروسی.
۴- تولید گیاهانی با مشخصات یکسان و کاملأ مشابه پایه مادری.
مراحل انجام کشت بافت:
الف- جدا کردن قطعه کوچکی از گیاه (Explant)
ب- تکثیر بافت (Multiplication)
ج- تکثیر سریع با انتقال کشت ها
د- نشاء کردن
طرزعمل:
الف- جدا کردن قطعه کوچک چندمیلی متری از گیاه ( برگ،شاخه و یا حتی سلول هائی ) و قراردادن آن درمحیط کشت تشکیل توده ای از سلول ها در محیط کشت( ۴- ۶ هفته بعد )
ب- تشکیل گیاهجه های جدید ( شاخساره های دارای برگ)
ج- ایجاد هزاران گیاهچه ( جنگل کوچکی ازگیاهان ) درداخل محیط کشت بافت
د- بعضی ازگیاهچه های کوچک را می توان جدا کرده و به ظروف جدید بافت انتقال داد. این کار، شاخساره های بیشتری تولید کرده، و ظرف کشت را پرمی کنند.
ه- نشاء کردن
و- انتقال نهال ها به محیط بیرون پس از عادت دادن آنها به هوای آزاد
ترکیب محیط کشت:
۱- مواد معدنی
۲- مواد آلی (کربوهیدرات ها، ویتامین ها، هورمون ها، مواد کمکی بی اثر)